Ang Lee
Ang Lee (Çince: 李安; d. 23 Ekim 1954), Tayvan doğumlu Amerikalı film yönetmeni, senarist ve yapımcıdır. Farklı türlerdeki filmleriyle tanınan Lee, iki En İyi Yönetmen Akademi Ödülü kazanmış, dünya çapında eleştirel ve ticari başarı elde etmiştir.
Erken Yaşamı ve Eğitimi
Ang Lee, 23 Ekim 1954'te Tayvan'ın Pingtung şehrinde doğdu. Babası Lee Sheng, Çin anakarasından Tayvan'a göç etmiş bir lise müdürüydü. Gençliğinde tiyatroya ilgi duyan Lee, Ulusal Tayvan Sanat Üniversitesi'nde tiyatro eğitimi aldı.
Daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne taşınarak Illinois Üniversitesi'nde tiyatro yönetmenliği alanında lisans eğitimini tamamladı. Ardından New York Üniversitesi'nde film yapımı alanında yüksek lisans yaptı.
Kariyeri
Lee'nin yönetmenlik kariyeri, 1990'ların başında Tayvanlı ailelerin karmaşık ilişkilerini ele alan "Baba Üçlemesi" olarak adlandırılan filmlerle başladı. Bu filmler, eleştirmenler tarafından beğenildi ve Lee'nin uluslararası alanda tanınmasını sağladı:
- Pushing Hands (1991): Lee'nin ilk uzun metrajlı filmi olan bu yapım, batılı yaşam tarzına uyum sağlamakta zorlanan bir Tai Chi ustasının hikayesini anlatıyor.
- The Wedding Banquet (1993): Eşcinsel bir Tayvanlı adamın, ailesini memnun etmek için sahte bir evlilik yapmasını konu edinen film, Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Film dalında aday gösterildi.
- Eat Drink Man Woman (1994): Dul bir şefin ve üç yetişkin kızının hayatlarını anlatan bu film, aile ilişkilerini ve kültürel değişimleri ele alıyor.
Lee, daha sonra Hollywood'a geçerek farklı türlerde başarılı filmlere imza attı:
- Sense and Sensibility (1995): Jane Austen'ın aynı adlı romanından uyarlanan bu dönem filmi, Lee'ye büyük bir başarı getirdi ve En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.
- The Ice Storm (1997): 1970'lerin Amerika'sında, ailelerin ve toplumun ahlaki çöküşünü anlatan bu film, eleştirel övgü topladı.
- Ride with the Devil (1999): Amerikan İç Savaşı'nda geçen bu epik Western, eleştirmenlerden karışık tepkiler aldı.
- Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000): Çin dövüş sanatları filmi olan bu yapım, dünya çapında büyük bir başarı elde etti ve En İyi Yabancı Film Akademi Ödülü dahil olmak üzere birçok ödül kazandı.
- Hulk (2003): Marvel çizgi romanından uyarlanan bu süper kahraman filmi, görsel efektleri ve psikolojik derinliğiyle tartışma yarattı.
- Brokeback Mountain (2005): Eşcinsel iki kovboyun aşk hikayesini anlatan bu film, büyük beğeni topladı ve Lee'ye ilk En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'nü kazandırdı.
- Lust, Caution (2007): II. Dünya Savaşı'nda geçen bu casusluk gerilimi, tartışmalı sahneleri ve karmaşık karakterleriyle dikkat çekti.
- Taking Woodstock (2009): 1969 Woodstock Müzik Festivali'nin perde arkasını anlatan bu komedi-drama, eleştirmenlerden karışık tepkiler aldı.
- Life of Pi (2012): Bir gemi kazasından sonra bir cankurtaran botunda bir Bengal kaplanı ile hayatta kalma mücadelesi veren bir gencin hikayesini anlatan bu görsel şölen, Lee'ye ikinci En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'nü kazandırdı.
- Billy Lynn's Long Halftime Walk (2016): Irak Savaşı'nda görev yapmış bir askerin eve dönüşünü anlatan bu film, yüksek kare hızı teknolojisiyle çekilmesiyle dikkat çekti, ancak eleştirel ve ticari anlamda beklentileri karşılamadı.
- Gemini Man (2019): Will Smith'in başrolünde olduğu bu aksiyon-gerilim filmi, yüksek kare hızı ve 3D teknolojisiyle çekildi, ancak eleştirmenlerden karışık tepkiler aldı.
Yönetmenlik Tarzı ve Temalar
Ang Lee, farklı türlerde ve kültürlerde geçen hikayeleri anlatmaktaki başarısıyla tanınır. Filmlerinde genellikle aile ilişkileri, kültürel çatışmalar, cinsel kimlik ve toplumsal beklentiler gibi temaları ele alır. Karakter odaklı hikayeleri ve görsel estetiğiyle dikkat çeken Lee, sinemada yenilikçi teknolojileri kullanmaktan da çekinmez.
Ödüller ve Başarılar
Ang Lee, kariyeri boyunca birçok ödül kazanmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Lee, sinema dünyasına yaptığı katkılardan dolayı birçok onursal ödül ve nişanla da taltif edilmiştir.
Özel Hayatı
Ang Lee, 1983 yılından beri Jane Lin ile evlidir. Çiftin iki oğlu bulunmaktadır.
Filmografi
- Pushing Hands (1991)
- The Wedding Banquet (1993)
- Eat Drink Man Woman (1994)
- Sense and Sensibility (1995)
- The Ice Storm (1997)
- Ride with the Devil (1999)
- Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000)
- Hulk (2003)
- Brokeback Mountain (2005)
- Lust, Caution (2007)
- Taking Woodstock (2009)
- Life of Pi (2012)
- Billy Lynn's Long Halftime Walk (2016)
- Gemini Man (2019)